Phản hồi về chuyên môn

Công chúa tóc xù nhận được đánh giá tích cực từ các nhà phê bình. Bộ phim nhận được 78% nhận xét tích cực trên trang tổng hợp kết quả đánh giá Rotten Tomatoes, dựa trên 217 đánh giá với điểm số trung bình là 6,9/10. Nhận xét chung của trang này viết: "Công chúa tóc xù mang tới cho các khán giả nhỏ tuổi và những người yêu thích cổ tích một cuộc phiêu lưu sôi động và hài hước với một nút thắt gai góc và chiều sâu đáng kinh ngạc."[40] Một trang tổng hợp đánh giá khác, Metacritic, chuyên cho điểm số trung bình dựa trên 100 đánh giá hàng đầu từ các nhà phê bình chính thống, cho bộ phim 69/100 điểm dựa trên 37 đánh giá, với nhận xét "nhìn chung là tán thành."[41] Bộ phim cũng nhận được những phản hồi tích cực từ khán giả Mỹ, nhận được điểm "A" trên thang đánh giá CinemaScore.[42]

Nhà báo Roger Ebert của tờ Chicago Sun-Times cho bộ phim 3 trên 4 sao. Ông viết, "Tin tốt là các em nhỏ có thể sẽ thích bộ phim này, nhưng tin xấu là các bậc phụ huynh sẽ thất vọng nếu họ đang mong chờ một bom tấn mới từ Pixar. Khác với các bộ phim nguyên bản sáng chói của hãng trước đây như Câu chuyện đồ chơi, Đi tìm Nemo, WALL-E, và Vút bay, bộ phim này dường như cho thấy Pixar đang lấn sang thể loại truyền thống của Disney." Ông cũng nói rằng bộ phim thực sự truyền tải một thông điệp tích cực về mối quan hệ giữa mẹ và con gái, "mặc dù việc đột nhiên biến mẹ mình thành một con gấu có vẻ là một khởi đầu hơi quá."[43] Peter Debruge của tờ Variety cho bộ phim nhận xét tích cực, viết rằng phim "mang tới một nhân vật nữ chính cứng cỏi và tự lập hơn trong một kỷ nguyên mà các chàng hoàng tử không còn quá quyến rũ; lấy bối cảnh ở thiên nhiên Scotland lộng lẫy và chi tiết, nơi tâm hồn nàng chói sáng như chính mái tóc đỏ như lửa ấy." Debruge nói rằng "có thêm một nữ đạo diễn, Brenda Chapman, vào câu lạc bộ đầy những nam sáng tạo viên, xưởng phim Pixar đã dệt nên một mối quan hệ giữa mẹ và con gái đầy ấn tượng và cảm động ngang ngang tầm với những tác phẩm về tình cha con được yêu thích như Đi tìm Nemo."[44]

Ngược lại, Todd McCarthy của tờ The Hollywood Reporter lại có bài đánh giá tiêu cực, cho rằng bộ phim "càng về sau càng thu nhỏ dần về quy mô, còn đỉnh điểm của cốt truyện vừa bị bó buộc quá mức lại chỉ xoay quanh những yếu tố kỳ ảo khiến người xem bối rối."[45] Leonard Maltin của tờ IndieWire nói, "Tôi cho điểm bộ phim về mặt ý tưởng, nhưng nút thắt cốt truyện thật quá kỳ quặc khiến nó dường như trói cả tôi lại luôn. Bộ phim cố gắng bù đắp cho thiếu sót này bằng một kết thúc lay động, nhưng con đường dẫn tới khoảnh khắc ấy thì lại không mấy trơn tru, nên nó không gây được ấn tượng như mong đợi." [46]

Một số nhà phê bình cho rằng nhân vật Merida là một bước ngoặt mới lạ so với truyền thống của những nàng công chúa Disney. Một số khán giả và nhà hoạt động vì nữ quyền đã chỉ trích khi nhân vật này được lên kế hoạch trở thành một nàng công chúa Disney, từ đó các họa sĩ bắt đầu vẽ nàng gầy hơn, tóc bớt xoăn và mắt tròn hơn, giống như các nàng công chúa từ những bộ phim trước đây của Disney. Website A Mighty Girl đã thành lập một bản kêu gọi Disney đừng thay đổi nhân vật của họ nữa.[47][48] Một trong số 108.000 chữ ký tán thành trên trang này là của Brenda Chapman, đồng đạo diễn bộ phim, bà cho rằng Disney đã "đi ngược lại với những gì chúng ta đang thực sự làm với Merida — là mang tới cho phụ nữ và các bé gái một nhân vật tốt đẹp hơn, mạnh mẽ hơn,"[49] và rằng việc sửa đổi này "rõ ràng là một việc làm nhằm quảng cáo dựa trên lợi nhuận."[50]

Doanh thu phòng vé

Công chúa tóc xù mang về 237.283.207 USD ở khu vực Bắc Mỹ, và 301.700.000 USD ở các quốc gia khác, tổng lợi nhuận toàn cầu của phim là 538.983.207 USD.[3] Đây là bộ phim có doanh thu cao thứ 13 của năm 2012,[51] bộ phim có doanh thu cao thứ tám của Pixar,[52] và là bộ phim hoạt hình có doanh thu cao thứ ba của năm đó, sau Ice Age: Continental Drift (875,3 triệu USD) và Madagascar 3: Europe's Most Wanted (746,9 triệu USD).

Ở Bắc Mỹ, các cuộc thăm dò trước khi phát hành dự đoán bộ phim có thể thu về khoảng từ 55 triệu tới 65 triệu USD ở Bắc Mỹ vào dịp cuối tuần đầu tiên phát hành,[53][54] một con số hơi thấp so với mức trung bình của Pixar.[36] Họ cho rằng bộ phim có thể không thu hút lắm với các khán giả nam.[36]

Bộ phim khởi chiếu ngày 22 tháng 6 năm 2012, với 24,6 triệu USD và mang về 66,3 triệu USD vào dịp cuối tuần đầu tiên (ở mức tương đương với Cars 2, bộ phim trước đó của Pixar), một con số ở mức trên cùng trong khoảng các nhà phân tích dự đoán.[55] Đây là bộ phim có doanh thu dịp cuối tuần mở đầu vào tháng sáu cao thứ bảy,[56] và là bộ phim có doanh thu dịp cuối tuần đầu tiên cao thứ sáu của Pixar.[57] Bất chấp con số dự đoán đưa ra trước đó, lượng khán giả tới rạp ước tính gồm 43% nam và 57% nữ.[42] Ở Bắc Mỹ, đây là bộ phim có doanh thu cao thứ chín của Pixar,[52] phim hoạt hình có doanh thu cao nhất của năm 2012,[58] và là bộ phim có doanh thu cao thứ tám của năm 2012.[59]

Ngoài Bắc Mỹ, bộ phim thu về 14 triệu USD từ 10 thị trường vào dịp cuối tuần đầu tiên phát hành, đứng thứ ba sau Madagascar 3: Europe's Most Wanted và Bạch Tuyết và người thợ săn.[60] Tổng hợp lại, các thị trường mang về doanh thu cao nhất dịp cuối tuần mở đầu của phim là Pháp và vùng Maghreb (6,5 triệu USD), Mexico (5,53 triệu USD), và Nga và Khối Cộng đồng các quốc gia độc lập (CIS) (5,37 triệu USD). Xét về tổng doanh thu, các quốc gia mang về lợi nhuận lớn nhất cho phim bao gồm Vương quốc Anh, Ireland và Malta (34,9 triệu USD), Pháp và vùng Maghreb (26,8 triệu USD), và Mexico (21,6 triệu USD).[61]

Giải thưởng